KAYIP SARAY “ADAKALE”
Osmanlı geleneklerini 500 sene canlı bir şekilde yaşatan Tuna Nehri üzerinde,
Romanya ve Yugoslavya ile ortaklaşa olarak yapılan Demirkapı -Iron Gates
barajının yapımıyla sular altında kalan 500 haneli küçük
bir ada, Adakale belgeselin Romen Kültür Merkezinde galası yapıldı.
İstanbul Dimitrie Cantemir Romen Kültür Merkezinde 7 Ekim 2015
tarihinde Adakale Kültür Gecesi ve Sonbahar Kermesi düzenlendi.
Alexandru Munteanu’un “Kayıp Saray” isimli belgesel film gösterisi yapıldı.
Etkinliğe istanbul’da yaşayan Romanya’lılar, iş sanat dünyasından ve elit konuklar katıldılar.
Romen Kültür Merkezi’nin yeni kültür müdürü Nadia Tunsu film öncesinde konuşma yaparak film hakkında kısa bilgi verdi.
Duygulu ve nostaljik olarak algılanabilen yapımcısı
Romanya’nın resmi kanalı yapımcısı Alexandru Munteanu’nun yönetmenliğinde
Adakale adası ve orada yaşayan insanları hakkında tanıklıklarından oluşan
bir belgesel filmi kapsamakta olduğunu söyleyen Tunsu
“Sembolik açıdan bile adanın tarihini yeniden canlandırmak peşinde değiliz. Ama en azından kısmi olarak geçmişin atmosferini geri kazandırmak istemekteyiz. Çünki bugünlerde ebediyen kaybolan o dünyayı kalplerimizde koruyanlar aslında sizsiniz.”
Bu projenin aracılığıyla hem tarihde hem de sizlerin Adakalelilerin
duygusal ve ortak belleğinizde “Kayıp Saray”ının dokunaklı görüntüsünü
canlı tutmak isteriz.”dedi
Romen Kültür Merkezi’nin binası bir gece için etnik kimliği tekrar doğrulamak adına fırsat vererek bazen dramatik olan kaderlerinin anma mekanı olmasını istediklerini dile getirerek, “Etkinliğimiz Adakale olayına tanıkları olan Adakalelilerin ve adanın belleğini korumaya yönelik gerekli bir adımın parçasıdır.
Film gösteriminden sonra kişisel hikayelerinizi adadaki günlük hayatınızla
ilgili tanıklıklarınızı kültürel ve sosyal alışkanlıklarınızı
bizimle beraber paylaşmak için vesile olmasını düşünülen
Adakale yaşıyor grubun kurucusu Nemci hastur.” Şeklinde takdimle destak verenler
TVR Romanya resmi kanal
Romanya dayanışma derneği İstanbul Ortodoks Kilisesine teşekkürlerini sundu.
Tuna Nehri üzerinde, Romanya’dan 300, Sırbistan’dan 400 metre uzaklıkta
Orşova şehrinin karşısında, 1.8 km uzunluğunda, 400 m genişliğinde
olan ada, 1972’de biten Demirkapı Barajı ile sular altında
kaldı. Miskin dede, Eren Dede, Tezveren Dede türbeleri ve bir çok
sırları ile suya gömüldü.
1967 Yılı Başbakanı Romanya’yı ziyaret eden Süleyman
Demirel ‘in öncülüğünde bine yakın Adakale’de yaşayan Türk
Anavatan’a getirildi. Gerisi de Temeşvar’a, Bükreş’e yerleşti
Tüm Osmanlı hatırasını yansıtan Kale, mezarlık ve bazı tarihî
– kültürel eserler yeniden yapılmak üzere Tuna’daki bir başka
ada olan Şimian’a taşındı.
Osmanlı`nın adada yaptığı kale ve tarihi yapı taşlarında küçük bir küf olmaması yıkımı esnasında herkesi hayrete düşürmüş ve şaşırtmıştır.
Adadan karaya çıkan tünellere rastlanır.
Osmanlı geleneklerini 500 sene canlı bir şekilde yaşatan ada halkı, tütüncülük, lokumculuk, kayıkçılık,Tuna’daki gezinti gemilerinde kahvecilik yapardı. Mimarîsi çok hoştu. Tuğla çatılı, beyaz boyalı, kârgir evleri; tek minareli camisi vardı.
Adanın lokumu ve şekerlemeleri meşhurdu. Adakaleliler, kahveyi havanda döver;
kumda ve külde pişirirdi. Tadı, Tuna suyundan gelirdi. Yemekler bile bu
suyla pişerdi. Tuna’nın suyu şifalı kabul edilirdi.
Adada tekstil, sucuk ve sigara fabrikası vardı. Sigara, puro imal edilirdi.
yilmazparlar@yahoo.com
Arşiv
info@parlarmedya.com